Thăm nhà Sherlock Holmes: 221B phố Baker.

Nhà văn Conan Doyle nổi tiếng với câu chuyện về thám tử Sherlock Holmes. Ông viết nhiều truyện, nhiều thể loại, nhưng thành công nhất với nhân vật Sherlock Holmes. Đến mức, có lúc ông mệt quá và muốn cho nhân vật chết đi để ông nghỉ ngơi. Nhưng định mệnh đã gắn chặt ông với Sherlock Holmes. Ngay khi có ý định đó, mẹ ông đã can ngăn. Bà biết nhân vật Sherlock Holmes đã quá nổi tiếng và được bạn đọc khắp nơi vô cùng yêu mến, nhân vật đã có một đời sống riêng không dễ gì ngay cả tác giả, cha đẻ của nhân vật, có thể can thiệp được. Bà đã không lầm, ngay sau khi ra tập cuối cùng Cuộc phiêu lưu của vấn đề cuối cùng (The adventure of the final problem) năm 1893… khi ông để cho Sherlock Holmes rơi xuống vách đá, nhiều cuộc biểu tình đã nổ ra quanh các tòa soạn báo ở London. Nhiều thư của độc giả khắp nơi đã gửi tới nhà văn để bày tỏ sự giận dữ và đòi tác giả cho Sherlock sống lại. Thậm chí cả Nữ hoàng cũng rất bất bình về sự kết thúc của Sherlock Holmes. Hơn 20 ngàn độc giả thậm chí đã huỷ đăng ký dài hạn với tờ The Strand, họ gọi « cái chết của Sherlock Holmes là một sự kiện khủng khiếp »… Rồi một tạp chí đã đặt ông viết tiếp về Sherlock Holmes. Ông đã ra giá cao để họ từ chối, nhưng họ lại nhận lời, làm ông không có sự lựa chọn nào khác. Sau gần chục năm, dưới áp lực của công chúng, nhà văn Conan Doyle đã  phải cho Sherlock Holmes sống lại, sau tập hồi ký : Con chó săn của dòng họ Baskervilles (The hound of the baskervilles).

Tên họ Holmes của thám tử được tác giả chọn từ tên của người đã phát minh ra hệ thống báo động chống trộm thời đó: ông Edwin Holmes, một người mà nhà văn Conan Doyle rất khâm phục.
Sherlock Holmes là nhân vật hư cấu của nhà văn Conan Doyle. Anh là một thám tử tư ở London, nổi tiếng thông minh, khả năng quan sát nhạy bén, óc suy luận sắc sảo cùng sự hiểu biết trong nhiều lĩnh vực. Nhân vật được nhà văn cho sống tại số 221B phố Baker, cùng với bác sĩ Watson, một người bạn tâm giao mà anh quen biết sau vụ án đầu tiên, và tất nhiên cả bà chủ nhà Hudson.
Tác giả Conan Doyle từng là bác sĩ và hành nghề y trước khi trở thành nhà văn. Thời gian ông làm bác sĩ có vẻ không thành công, và việc vắng khách đã khiến ông có thời gian để suy tưởng và bắt đầu viết truyện. Sau khi Sherlock Holmes ra đời, ông chính thức trở thành nhà văn và nhân vật bác sĩ Watson trong truyện được xây dựng từ chính các kinh nghiệm của ông trong nghề y trước đó. Có nguồn tin cũng nói rằng ông xây dựng nhân vật Sherlock Holmes lấy cảm hứng từ một giảng viên đại học y khoa mà ông từng học thời sinh viên, ông đã rất ấn tượng với các suy luận logic của người thầy này.
Tại bảo tàng Sherlock Holmes ở London, phòng riêng của thám tử được dựng như trong truyện mô tả.
Trên tường có một số chân dung nhưng không phải chân dung của các thành viên trong gia đình Ngài. Mà đó chính là chân dung của các tên tội phạm nổi tiếng qua từng vụ án. Ngài treo ảnh chúng trên tường và dùng rất nhiều thời gian để quan sát. Đôi khi Ngài còn nói chuyện với các bức ảnh và gọi họ là « bạn thân mến » theo đúng phong cách ga lăng và hài hước của Ngài. 
Cuộc điều tra màu đỏ (1887) là vụ án hiểm hóc đầu tiên của Sherlock Holmes và cũng từ đây vị thám tử bắt đầu một tình bạn gắn bó với bác sĩ Watson.
Hầu hết các cuộc phiêu lưu, các vụ án Sherlock Holmes điều tra được thuật lại qua lời kể của bác sĩ Watson.
Ông được xem như một thư ký riêng của Sherlock Holmes vậy.
Họ đã phá được nhiều vụ án hóc búa mà cảnh sát và ngay cả các chuyên viên điều tra hình sự cũng bó tay.
Khi danh tiếng nổi như cồn sau những vụ phá án, Sherlock Holmes cũng có rất nhiều kẻ thù mà tên nguy hiểm nhất chính là tay giáo sư toán học Moriarty, một kẻ độc ác thông minh đáng sợ mà Sherlock Holmes gọi là « Napoleon của giới tội phạm ».

Conan Doyle đã xây dựng hai nhân vật này quá tuyệt vời. Hai chân dung đối lập đầy cá tính và rất xứng tầm trong một cuộc chơi.

Chính bởi không thể so sánh nên tác giả đã cho cả hai cùng chết tại thác Reichenbach vào một buổi chiều u ám.
Đây là đối thủ nặng ký nhất mà Sherlock Holmes rất nể và luôn cảnh giác cao độ. Mặc dù biết những việc hắn làm mang tính tội phạm nguy hiểm nhưng Sherlock Holmes không bao giờ coi thường nhân vật này, ông vẫn lịch sự gọi hắn là một « người có xuất thân cao quý » hay « thiên tài nhưng mang dòng máu ác ».

Và khi bác sĩ Watson hỏi: ông ta làm gì mà lại giàu có thế ? Sherlock Holme hóm hỉnh nói: ông ta không lấy vợ !
Hai phiên bản đối đầu cùng được tác giả cho chết tại thác Reichenbach (Thụy Sĩ). Nhưng chỉ có Sherlock Holmes được độc giả đòi cho sống lại. Nhân loại thực sự cần sự thiện lương chính trực làm neo tựa để vượt qua cuộc sống khó khăn này.
Lúc nhà văn Conan Doyle viết truyện Sherlock Holmes thì phố Baker chỉ có đến nhà số 85 thôi. Sau này phố được mở rộng ra từ khu Upper Baker và một building từ số 215 đến 241 là trụ sở của ngân hàng Abbey National. Và như vậy, số 221 nằm trong khu nhà này.
Nhưng sau khi nhà văn qua đời họ đã nhận được quá nhiều thư của độc giả khắp nơi gửi đến nên sau vài năm họ đã nhượng lại địa chỉ này để làm bảo tàng Sherlock Holmes.
Cho tới tận ngày nay, nhiều độc giả vẫn gửi thư về địa chỉ này để xin Sherlock Holmes giúp đỡ. Thế mới thấy sức mạnh của một nhân vật viễn tưởng lớn tới mức nào. Các nhân viên bảo tàng đã lập một đội đọc thư và phân loại để gửi cho các chuyên gia hồi đáp.
Cho đến giờ, các câu chuyện phá án của Sherlock Holmes vẫn là nguồn cảm hứng cho các tiểu thuyết gia trinh thám, phim truyện và truyền hình… 
Có nhiều bộ phim đã dựng về Sherlock Holmes. Sherlock Holmes  trên phim đẹp giai hơn trong truyện nhiều. Bất chấp một số khiếm khuyết riêng, đây vẫn là một nhân vật được công chúng rất  yêu mến, nhất là khi ông khá trung lập, không dính dáng đến yêu đương nhăng nhít và dành toàn bộ thời gian sức lực cho công việc thám tử yêu thích của mình.

Sherlock Holmes có một câu nói khá nổi tiếng: khi bạn đã loại bỏ các khả năng không thể, thì điều cuối cùng, dù khó tin đến mấy, cũng chính là sự thật.
Còn lời nói cuối cùng của Sherlock Holmes là: Vấn đề to lớn của nhân loại, cho tới giờ vì một lý do nào đó, vẫn chưa có câu trả lời.
Humanity’s great problem, to which reason so far, has no answer !
Nếu bạn muốn viết thư cho Sherlock Holmes thì cũng đừng vì thế mà chùn tay. Trong cuộc sống nói chung, câu trả lời sẽ đến vào lúc bất ngờ nhất !
Hãy nhớ, một trong những bí quyết thành công của vị thám tử này chính là cách tư duy ngược. (07/2022)