Étiquette : Jerome Bosch

Ngay thế kỷ 15, họa sĩ thiên tài Jerome Bosch (Hà Lan) đã nhìn ra những vấn đề to lớn của nhân loại. Các bức tranh nổi tiếng của ông như Vườn lạc thú trần gian (Jardin de delices), Con thuyền của những người điên (La nef des fous), Cái chết của kẻ keo kiệt (La morte de l’avare)… đã cho thấy hình hài của một trong những vấn đề khủng khiếp nhất của nhân loại: vấn đề tâm lý – thần kinh.

Ngày nay, nếu quan sát kỹ trong xã hội bạn sẽ nhận ra rất nhiều người bị các bệnh về tâm lý (psychopath) mà họ không tự nhận thức được. Căn bệnh vô hình này đang dày vò ngấm ngầm phá hủy cuộc sống của bao người và ảnh hưởng cả cuộc sống của những người xung quanh…tạo nên những xung động vô thức ra môi trường. 

Thế giới chúng ta sống chắc chắn không chỉ có màu hồng. Nơi đây khá nhiều rủi ro rình rập. Con người bị tấn công trên nhiều mặt của cuộc sống: môi trường, tuổi tác, thực phẩm, tiếng ồn, bệnh tật, thời tiết, tai nạn, các sự kiện xảy ra trong đời sống, các áp lực, sự căng thẳng, rồi thiên tai, chiến tranh, dịch bệnh, suy thoái kinh tế … Ai không vững vàng sẽ rất dễ rơi vào trầm cảm, rối loạn tâm lý… Cuộc sống xô đẩy con người và con người xô đẩy nhau 😥

Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp từng viết trong một truyện ngắn: vượt qua một bể lọc lừa, vượt qua một bể ái tình…đời nát toét ra .. Kẻ nào có phao là đồng tiền hay lòng nhân đức còn đỡ, không có phao xót lắm…😰

Nhiều người đã không chịu đựng nổi các trò đời, những vô duyên trơ tráo, những nghịch cảnh, và các áp lực trong cuộc sống… đã vĩnh viễn nằm xuống dưới những cú đánh của nó.

Trong bức tranh Con thuyền của những người điên, Jerome Bosch đặt loài người vào một chiếc thuyền nhỏ trên biển thời gian. Những người trên thuyền đều điên (tức có vấn đề thần kinh). Họ ăn uống, yêu đương, lừa lọc, tham dự những trò chơi ngu ngốc, theo đuổi những thứ hão huyền, hoang tưởng, thậm chí tội lỗi mà không biết…trong khi con thuyền trôi giạt vô phương và còn có nguy cơ bị chìm mà những người trên thuyền không nhận ra. Có lẽ họ sẽ chỉ nhận ra khi thuyền đã chìm. Chỉ khi đau đớn con người mới học được bài học gì đó ? Trong bức tranh, tôn giáo được tượng trưng bằng hai tu sĩ nhưng họ cũng thuộc vào nhóm những người sống trong sự mù lòa vô minh, cũng tham dự vào những trò chơi ngu ngốc. Nụ cười của Bosch rất buồn khi sáng tác bức tranh này. Ông không chỉ gây xúc động, ông còn gây công phẫn để mở mắt chúng ta bằng những cảnh báo rất riêng của ông.

Bức tranh được cho là sáng tác vào thế kỷ 15, hiện được bảo quản và trưng bày tại bảo tàng Louvre (Paris).

Một số họa sĩ siêu thực nổi tiếng như Dali, Magritte, Max Earnst sau này cũng có ảnh hưởng từ họa sĩ thiên tài Bosch và coi ông như một người thầy chưa từng gặp.

Sơ Wendy Beckett viết trong cuốn Lịch sử Hội họa: Jerome Bosch là một họa sĩ kỳ lạ. Ông thoát khỏi sự bó buộc của truyền thống Flandre. Phong cách độc đáo của ông có tính tự do khiến người ta sửng sốt. Chủ nghĩa tượng trưng trong tranh ông có sức mạnh đặc biệt tới nay vẫn không ai sánh kịp.  (25/12/22)